June 1, 2023

Jak dbać o higienę jamy ustnej? Praktyczne wskazówki dla dorosłych i dzieci

Higiena jamy ustnej to nie tylko kwestia estetyki i świeżego oddechu, ale przede wszystkim zdrowia. Właściwa pielęgnacja jamy ustnej może zapobiec wielu problemom, takim jak próchnica czy choroby dziąseł, a nawet wpłynąć na stan zdrowia całego organizmu. O jakich czynnościach higienizacyjnych należy więc pamiętać? O co powinny zadbać zarówno dzieci, jak i dorośli?

Dlaczego higiena jamy ustnej jest ważna?

Próchnica i choroby dziąseł to nie tylko brak estetyki uśmiechu, nieświeży oddech i dolegliwości bólowe. Problemy z uzębieniem wpływają na ogólny stan zdrowia.  Zła kondycja uzębienia może prowadzić do poważnych problemów, takich jak choroby serca, cukrzyca czy dolegliwości układu pokarmowego. Problemy z uzębieniem nie pozostają więc bez wpływu na samopoczucie i jakość życia.

Właśnie dlatego tak istotna jest troska o uzębienie ‒ podstawę stanowi tutaj odpowiednia higiena jamy ustnej.

Praktyczne wskazówki dotyczące higieny jamy ustnej dla dorosłych

1. Regularne czyszczenie zębów

Zęby należy szczotkować przynajmniej dwa razy dziennie, rano i wieczorem ‒ najlepiej jednak robić to około 30 minut po każdym posiłku. Do szczotkowania używaj miękkiej szczoteczki i pasty z fluorem, szczotkuj zęby przynajmniej przez 2 minuty. Szczoteczkę przechowuj w higienicznych warunkach i wymieniaj ją co około 2 miesiące.

Ważne są regularność i czas szczotkowania, ale także metoda. Wyróżniamy kilka technik, wybór odpowiedniej zależy od zdolności manualnych, problemów z przyzębiem, wieku. O pomoc w wyborze odpowiedniej metody możesz poprosić higienistkę stomatologiczną lub stomatologa. Wśród najpopularniejszych metod znajdują się:

• Metoda Roll, zwana również metodą obrotową, polega na umieszczeniu szczoteczki na granicy zęba i dziąsła, pod kątem 45 stopni, z włosiem skierowanym ku korzeniom zęba. Następnie należy wykonać ruch obrotowo-wymiatający, tak, by usunąć bakterie z całej powierzchni korony.

• Metoda Bassa polega na umieszczeniu szczoteczki pod kątem 45 stopni, włosiem skierowanym do linii dziąseł. Wykonujemy delikatne ruchy w lewo-prawo tak, aby włosie oczyściło kieszonki dziąsłowe. Metoda zalecana osobom mającym problemy z przyzębiem. Konieczne jest uzupełnienie tej techniki inną metodą, oczyszczającą korony zębowe.

• Metoda Stillmana, podobnie jak metoda Bassa, polega na trzymaniu szczoteczki pod kątem 45 stopni, włosiem skierowanym do linii dziąseł.  Wykonujemy delikatny ruch wibrujący, czyli w prawo-lewo, a następnie obrotowo-wymiatający.

• Metoda Chartersa polega na umieszczeniu szczoteczki pod kątem 45 stopni, włosiem skierowanym do linii zębów. Zaczynamy od delikatnych ruchów okrężnych szczoteczką ‒ masujemy dziąsła, następnie przesuwamy szczoteczkę wzdłuż zęba.

2. Inne czynności higienizacyjne

Mycie zębów należy uzupełnić o nitkowanie, które umożliwia usunięcie resztek jedzenia z przestrzeni międzyzębowych. Zalecane jest też stosowanie płynu do płukania jamy ustnej i irygatora.

Osoby noszące aparat ortodontyczny, protezę lub mające inne uzupełnienia protetyczne, powinny otrzymać od stomatologa lub higienistki dodatkowe zalecania dotyczące higieny.

Regularne wizyty u dentysty

Bardzo ważne są regularne wizyty u stomatologa, umożliwiają one wykrycie próchnicy bądź innych problemów w obrębie jamy ustnej w początkowym stadium. Wykrycie choroby w początkowym stadium pozwala na rozpoczęcie mniej inwazyjnego leczenia. Leczenie wcześnie wykrytej próchnicy polega na usunięciu zmian i założeniu wypełnienia, natomiast leczenie próchnicy głębokiej, sięgającej miazgi, polega na leczeniu kanałowym, a nawet może prowadzić do infekcji, w wyniku której konieczne będzie usunięcie zęba.

Dla przykładu, wczesne wykrycie próchnicy to usunięcie zmian i założenie wypełnienia, próchnica sięgająca miazgi to leczenie endodontyczne, a nawet konieczność ekstrakcji zęba.

Co więcej, domową higienę jamy ustnej warto uzupełniać o profesjonalne zabiegi w gabinecie stomatologicznym, przede wszystkim o scaling i piaskowanie.

Praktyczne wskazówki dotyczące higieny jamy ustnej dla dzieci

Jak uczyć dzieci higieny jamy ustnej?

Od najmłodszych lat przyzwyczajaj dziecko do mycia zębów.  Kup maluchowi szczoteczkę z miękkim włosiem i pastę z fluorem. Aby zachęcić dziecko do szczotkowania, możesz wybrać pastę owocową. Zalecane są jednak pasty miętowe, dzieci stosujące pasty owocowe mają tendencję do zjadania pasty, pojawiają się także trudności, gdy przychodzi czas na zmianę na pastę miętową.

Gdy maluch skończy szczotkować swoje ząbki, jeszcze raz wyczyść je samodzielnie. Stopniowo przygotowuj dziecko do w pełni samodzielnego szczotkowania zębów. Pokazuj, jak robić to prawidłowo, podkreślaj znaczenie tej czynności.

Regularne wizyty u dentysty

Pierwsza wizyta u dentysty powinna odbyć się w momencie, kiedy pojawią się pierwsze ząbki, a potem regularnie co pół roku. Umożliwi to monitorowanie stanu uzębienia i  wczesne wykrywanie ewentualnych problemów.

Leczenie zębów mlecznych

Choć zęby mleczne wypadną, ich stan jest kluczowy dla rozwoju prawidłowego zgryzu i przygotowania miejsca na zęby stałe. Zaniedbane zęby mleczne mogą prowadzić do bólu, zakażeń i problemów z przeżuwaniem pokarmu. Ważne więc, by pod żadnym pozorem nie ignorować leczenia mleczaków.

Rola zdrowej diety

Zadbaj o zrównoważoną dietę malucha, uwzględniającą dużą ilość warzyw, owoców i produktów bogatych w wapń. Unikaj podawania słodkich napojów i przekąsek między posiłkami.

W miarę możliwości podawaj maluchowi twarde pokarmy. Spożywanie twardych pokarmów, na przykład skórki chleba czy marchewki jest ważne dla rozwoju żuchwy i szczęki, poprawia też zdolności żucia. Ponadto, twardy pokarm działa jak naturalna szczoteczka do zębów, pomaga usuwać osad i płytkę bakteryjną.

Podsumowanie

Pamiętaj, że prawidłowa higiena jamy ustnej jest kluczowa dla utrzymania zdrowia zębów i dziąseł. Podstawę stanowi codzienne mycie zębów i używanie nici dentystycznej, ale równie ważne są regularne wizyty u dentysty i zdrowa dieta. Warto także od najmłodszych lat  kształtować u dziecka dobre, związane z higieną jamy ustnej nawyki ‒ to klucz, by cieszyć się zdrowymi zębami przez całe życie.