October 10, 2021

Przeciwwskazania do leczenia zębów w narkozie.

Leczenie w narkozie to potoczna nazwa zabiegów przeprowadzanych w tzw. znieczuleniu ogólnym. Choć znieczulenie to kojarzone jest przede wszystkim z poważnymi zabiegami wykonywanymi na salach operacyjnych, dość częste zastosowanie znajduje również w zabiegach z zakresu stomatologii. Zabieg pod narkozą to wygodna forma leczenia zwłaszcza dla pacjentów cierpiących na dentofobię. Niestety, nie w każdym przypadku można ją zastosować. Dowiedzmy się, jakie są przeciwwskazania dla znieczulenia ogólnego.

Znieczulenie ogólne – nie przy wszystkich zabiegach

Rozważania na temat przeciwwskazań do leczenia pod narkozą warto zacząć od tego, że – wbrew pozorom – nie nadaje się ono do zastosowania przy każdym zabiegu stomatologicznym. Istnieje grupa zabiegów, np. z zakresu chirurgii stomatologicznej, pedodoncji albo stomatologii zachowawczej, przy których znieczulenie ogólne jak najbardziej się sprawdza. Z kolei raczej unika się stosowania go przy zabiegach z zakresu protetyki albo implantologii. Wszystko przez to, że w tego typu zabiegach potrzebny jest aktywny udział pacjenta, a ten pod wpływem znieczulenia ogólnego byłby niemożliwy.

Przeciwwskazania bezwzględne

Przeciwwskazania bezwzględne to przeciwwskazania, które stanowczo zabraniają przeprowadzenia zabiegu z użyciem znieczulenia ogólnego. Do przeciwwskazań tego typu należą:

• ostre infekcje dróg oddechowych (np. zapalenie płuc, oskrzeli, gardła, krtani),
• schorzenia układu krwiotwórczego, objawiające się zaburzeniami krzepnięcia krwi,
• nieustabilizowane choroby przewlekłe, np. cukrzyca, padaczka, choroby nerek, wątroby, tarczycy, astma oskrzelowa, nadciśnienie, choroba niedokrwienna serca itp.,
• wrodzone choroby metaboliczne, co do których istnieje ryzyko, że po podaniu środków znieczulenia ogólnego mogą wywołać niewydolność układu krążeniowo-oddechowego,
• uczulenie na środki stosowane podczas znieczulenia ogólnego,
• sepsa.

Zbagatelizowanie wyżej wymienionych przeciwwskazań może doprowadzić do poważnego niebezpieczeństwa dla zdrowia i życia pacjenta, dlatego też bezwzględnie należy poinformować o nich lekarza.

Przeciwwskazania względne

Przeciwwskazania względne do grupa przeciwwskazań, które nie wykluczają możliwości przeprowadzenia zabiegu pod narkozą, ale wymagają konsultacji z lekarzem. Ponadto, podczas zabiegów pod narkozą, które przeprowadzane są na pacjentach z przeciwwskazaniami względnymi, powinien być sprawowany szczególny nadzór. Na wyposażeniu gabinetu stomatologicznego koniecznie musi wówczas znajdować się sprzęt przygotowany do natychmiastowego użycia. Mowa tutaj o przede wszystkim o sprzęcie do intubacji dotchawiczej, sprzęcie do prowadzenia wentylacji zastępczej, ssaku o dużej sile ssania, aparaturze do monitorowania podstawowych parametrów życiowych oraz źródle tlenu.

Do przeciwwskazań względnych można zaliczyć:
• zaburzenia rozwojowe pacjentów, np. niedorozwój umysłowy albo zaburzenia psychiczne,
• katar i świeżo przebytą infekcję dróg oddechowych,
• choroby przewlekłe, które wiążą się z koniecznością stałego przyjmowania leków, np. cukrzyca, padaczka, choroby nerek, wątroby, tarczycy, astma oskrzelowa, nadciśnienie, choroba niedokrwienna serca itp.,
• nieprawidłowe reakcje na środki znieczulenia ogólnego stosowane przy poprzednich zabiegach,
• nadużywanie alkoholu lub zażywanie środków psychoaktywnych.

Wśród przeciwwskazań do znieczulenia ogólnego wymienia się także zmiany skórne lub zakażenie skóry w okolicy miejsca, w którym ma nastąpić dożylne podanie środków znieczulających.

Znieczulenie ogóle u dzieci – czy można zastosować?

Wielu rodziców zastanawia się, czy ich dzieci mogą zostać poddane leczeniu pod znieczuleniem ogólnym. Zasadniczo, nie ma ku temu żadnych przeciwwskazań, a nawet w wielu przypadkach jest to jedyne rozwiązanie, które pozwala na przeprowadzenie zabiegu stomatologicznego.

Znieczulenie ogólne stosuje się zwłaszcza u dzieci, które odczuwają silny strach przed wizytą u stomatologa lub zwyczajnie są za małe, by zachować spokój podczas zabiegu oraz współpracować z lekarzem. W anestezjologii dziecięcej unika się jedynie przeprowadzania zabiegów pod narkozą u dzieci, które nie ukończyły jeszcze 6 miesiąca życia. Jednakże dzieci poddawane zabiegom stomatologicznym z reguły są starsze, ze względu na naturalny czas ząbkowania, którego początek przypada na około 6 miesiąc życia.

Pamiętajmy, że przez 12 godzin po zabiegu stomatologicznym z użyciem znieczulenia ogólnego dziecko powinno pozostać pod ścisłą opieką osoby dorosłej.

Znieczulenie ogólne w ciąży – czy można zastosować?

Choć ciąża nie stanowi bezwzględnego przeciwwskazania dla znieczulenia ogólnego, a według statystyk 3% kobiet ciężarnych poddawanych jest zabiegom pod narkozą, należy podchodzić do tego z dużą rozwagą i ostrożnością.

Zaleca się, aby znieczulenie w ciąży stosowane było jedynie w ostateczności, a jeśli to możliwe, najlepiej zaczekać z wykonaniem zabiegu pod narkozą do czasu urodzenia dziecka. Wszystko przez to, że znieczulenie ogólne niesie za sobą znaczne ryzyko dla zdrowia i życia rozwijającego się płodu, zwłaszcza w pierwszym trymestrze ciąży.

Szacuje się, że zabiegi pod znieczuleniem ogólnym zwiększają prawdopodobieństwo poronienia o 6%, a o 11% jeśli dotyczą pacjentek w pierwszym trymestrze ciąży. Co więcej, badania pokazują, że stosowanie narkozy podczas ciąży o 8% zwiększa także prawdopodobieństwo przedwczesnego porodu.

Pozytywne jest jednak to, że znieczulenie ogólne bardzo rzadko powoduje wystąpienie wad wrodzonych u dziecka i rzadko prowadzi do śmierci ciężarnych. Prawdopodobieństwo w tych aspektach zbliżone jest do tego, które występuje u matek niepoddawanych zabiegom z wykorzystaniem znieczulenia ogólnego.

Jak wygląda kwalifikacja do znieczulenia ogólnego?

Ostateczną decyzję o zastosowaniu znieczulenia ogólnego zawsze podejmuje lekarz dentysta, po wnikliwej konsultacji stomatologiczno-anestezjologicznej. Zakwalifikowanie do zabiegu pod narkozą następuje po przeprowadzeniu wywiadu z pacjentem oraz wykonaniu odpowiednich badań.

Podczas wywiadu pacjent pytany jest między innymi o przebyte choroby, zażywane leki oraz takie aspekty jak waga i wzrost. Może zostać również poproszony o wypełnienie karty informacyjnej. Z kolei w ramach badań wykonywane jest zdjęcie ortopantomograficzne oraz badania laboratoryjne. Dopiero po szczegółowej analizie wyników badań oraz informacji pozyskanych od pacjenta, stomatolog decyduje o możliwości przeprowadzenia zabiegu pod znieczuleniem ogólnym oraz dokonuje wyboru najbezpieczniejszego rodzaju znieczulenia.

Zanim zdecydujemy się poprosić stomatologa o wykonanie zabiegu w znieczuleniu ogólnym, pamiętajmy, że w dobie dzisiejszego rozwoju medycyny możemy skorzystać z wielu podobnie skutecznych metod znieczulenia, takich jak chociażby znieczulenie komputerowe albo sedacja wziewna.

Zaleca się także, aby pacjenci z dentofobią pierwszorzędnie spróbowali zabiegów z zastosowaniem znieczulenia miejscowego, a dopiero, gdy te okażą się nieskuteczne w opanowaniu strachu, można rozważyć możliwość przeprowadzenia zabiegu pod narkozą.